Fırat nehri üzerinde 672 MW kurulu güce sahip olan Verbundplan Birecik Hidroelektrik Santralındaki 6 adet 112 MW gücündeki düşey tip Francis türbinine online vibrasyon izleme sistemi kurulumu Ağustos 2011’de firmamızca gerçekleştirilmiştir.

Anahtar teslimi projede Brüel & Kjær Vibro marka VibroControl 6000 titreşim izleme üniteleri, eddy current titreşim yer değişimi sensörleri ve elektromanyetik titreşim hız sensörleri kullanılmıştır. Her yatakta ISO 7919-5 standardına göre izafi şaft titreşimleri ve ISO 10816-5 standardına göre mutlak yatak titreşimleri ölçülmekte olup, devir hızı sensörü ile birlikte her türbinde 10 adet sensör bulunmaktadır.

Ölçüm verileri yerel ağa bağlı herhangi bir bilgisayardan anlık olarak izlenebildiği gibi, Andritz’e ait SCADA sistemine OPC üzerinden transfer edilmekte, depolanmakta ve geçmişe yönelik görüntülenebilmektedir.

EÜAŞ Afşin-Elbistan B Termik Santralında, herbiri 340 MW gücündeki 4 ünitedeki buhar türbini, kazan dairesi ve baca gazı arıtma tesisine ait Vibrasyon Ölçümüne Dayalı Erken Uyarıcı Denetleme ve Gözetleme Sistemi firmamızca tedarik edilmiş ve devreye alınmıştır.

Brüel & Kjær Vibro firmasının vibrasyon sensörlerinin, COMPASS Koruyucu ve Erken Uyarıcı Diyagnostik izleme sisteminin ve yazılımının kullanıldığı sistem, her bir türbin ve generatördeki tüm yatakların vibrasyonları ile birlikte devir hızı, rotor pozisyonu, diferansiyel genleşme, gövde genleşmesi gibi statik parametreleri sürekli olarak izlemektedir. Ölçülen değerler belirlenmiş olan alarm değerlerini aştığında sistem uyarı vermektedir.

Türbinlerin yanısıra; yağ pompası, kazan besi suyu pompaları gibi yardımcı ekipmanlar, kazan dairelerindeki tüm değirmenler ve kritik öneme sahip fanlar ile baca gazı arıtma tesisindeki makinaların da vibrasyonları sürekli olarak aynı sistemle izlenmektedir.

Sisteme ait Compass bilgisayar yazılımı tüm santrala ait ölçümleri Oracle veritabanında depolamakta, FFT, harmonik, CPB, cepstrum, orbit, zarf, transient vs. gibi ileri analiz yetenekleri sayesinde makinalarda oluşabilecek mekanik arızaların erkenden teşhisine imkan vermektedir. Tüm santral dahilindeki vibrasyon ölçüm noktası 1000 adetten fazladır ve tüm bu ölçümler tek bir merkezi bilgisayar tarafından depolanabilmekte ve analiz edilebilmektedir.

Kütahya’nın Tavşanlı ilçesi’nde kurulu bulunan EÜAŞ Tunçbilek Termik Santralı’nda 4. ve 5. Ünitelerde yer alan türbin ve kazan besleme pompalarının online vibrasyon izleme sisteminin yenilenmesi işi firmamız tarafından yapılmıştır.

Her bir türbinde 23 adet, her bir kazan besleme pompasında ise 4 adet olmak üzere toplam 72 adet sensörden alınan ölçümler, Pro-Plan tarafından geliştirlen online izleme yazılımında sürekli olarak saniyede bir görüntülenmekte ve veritabanında saklanmaktadır. Yazılımda geçmişe yönelik trend grafikleri ve alarm geçmişleri de görüntülenebilmektedir.

EÜAŞ Seyitömer Termik Santralında, herbiri 150 MW gücündeki 3 adet buhar türbininin Türbin Denetleme ve Gözetleme Sistemleri firmamızca yenilenmiştir.

Brüel & Kjær Vibro firmasının vibrasyon sensörlerinin, VibroControl 4000 izleme sisteminin ve VibroExpert CM-400 analiz yazılımının kullanıldığı sistem, her bir türbin ve generatördeki tüm kaymalı yatakların vibrasyonlarını 90 derece açılı ikişer adet temassız sensörle sürekli olarak izlemekte, bunun yanısıra devir hızı, rotor pozisyonu, diferansiyel genleşme, gövde genleşmesi, valf pozisyonları gibi statik parametreleri de sürekli olarak izlemektedir. Ölçülen değerler belirlenmiş olan alarm değerlerini aştığında sistem uyarı vermektedir.

Sisteme ait bilgisayar yazılımı ölçümleri veritabanında depolamakta, FFT frekans analizi ve harmonik analizleri sayesinde türbinde oluşabilecek mekanik arızaların erkenden teşhisine imkan vermektedir.

Anahtar teslimi bu projenin yönetimi, malzeme tedariki, montajı, devreye alması, eğitim ve teknik destek hizmetleri Pro-Plan firması tarafından başarı ile üstlenilmiş ve tamamlanmıştır.

İstanbul / Avcılar / Ambarlı’da kurulu bulunan EÜAŞ İstanbul Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı (A) İşletme Müdürlüğü’nde 3 adet kombine blok bulunmaktadır. Her bir kombine blokta 2 adet gaz türbini ve 1 adet buhar türbininde yer alan online vibrasyon izleme sisteminin yenilenmesi işi firmamız tarafından yapılmıştır.

Buhar türbinlerinde 14’er adet, gaz türbinlerinde ise 4’er adet olmak üzere toplam 66 adet sensörden alınan ölçümler, Pro-Plan tarafından geliştirlen ProTrend6000 online izleme yazılımında sürekli olarak saniyede bir görüntülenmekte ve veritabanında saklanmaktadır. Yazılımda geçmişe yönelik trend grafikleri ve alarm geçmişleri de görüntülenebilmektedir. Ayrıca her bir titreşim sensörüne ait FFT Spektrumu da belli aralıklarla ölçülüp veritabanında saklanmakta ve grafik olarak görüntülenmektedir. VibroControl 6000 vibrasyon izleme cihazlarının 4-20 mA analog çıkışları ile tüm ölçüm verileri santralın mevcut Scada sisteminden de ayrıca izlenmektedir.

Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) tarafından işletilen Bursa Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı 1.432 MWe kurulu gücü ile Türkiye'nin yedinci, Bursa'nın ise en büyük enerji santralıdır. 4 adet gaz türbini, 2 adet buhar türbini ve yardımcı ekipmanları Japon üretici tarafından sağlanan vibrasyon izleme sistemince koruyucu olarak izlenmekte, bu sistemin sinyal çıkışları Brüel & Kjær Vibro 2520 Titreşim Monitörlerinde işlenmekte ve Compass Diyagnostik İzleme Yazılımında analiz edilerek depolanmaktadır.

Tübitak MAM Enerji Enstitüsü ana yükleniciliğinde gerçekleştirilen Keban HES Kontrol Sistemleri Geliştirme Projesi kapsamında yer alan Vibrasyon Ölçüm Sisteminin temini, kurulumu, devreye alınması ve eğitimi firmamızca yapılmaktadır.

Ünite yataklarında ISO 7919-5 standardına göre izafi şaft titreşimleri ve ISO 10816-5 standardına göre mutlak yatak titreşimleri ölçümlerine ilaveten Generatör Hava Aralığı, Stator Sargı Ucu Titreşimi ve Kavitasyon Seviyesi ölçümleri de proje kapsamında yer almaktadır.

Tüm ölçüm verileri COMPASS adlı diyagnostik vibrasyon izleme yazılımına ait veritabanında saklanmakta, arıza teşhisine yönelik FFT, Orbit, kutup profili, stator profili analizleri yapılabilmektedir.

EÜAŞ Gezende HES'te Brüel & Kjær Vibro marka SETPOINT online vibrasyon izleme sistemini 2019 yılı Ekim ayında devreye aldık. 3 x 53 MW Francis türbinlerinde toplam 45 sensör ile izafi ve mutlak yatak titreşimleri, eksenel pozisyon ve devir hızı ölçülerek koruyucu ve diyagnostik izleme yapılıyor.

Kahramanmaraş’ta 2011 yılında hizmete açılan EnerjiSA Hacınınoğlu HES, 2 adet 73 MW’lık düşey Francis türbinine sahiptir. Türbinlerin sürekli titreşim izleme sistemi firmamızca yapılan anahtar teslimi proje kapsamında 2011 yılı sonunda kurularak devreye alınmıştır. Aynı havzada yer alan Kandil ve Sarıgüzel HES’lere ait izleme sistemi de yine firmamızca kurularak 2014 yılı başında devreye alınmıştır.

Her türbinde 3’er yatakta ISO 7919-5 standardına göre izafi şaft titreşimleri ve ISO 10816-5 standardına göre mutlak yatak titreşimleri, eksenel pozisyon ve devir hızı olmak üzere toplam 11 adet ölçüm bulunmaktadır. Her 3 santral tek bir merkezi bilgisayarla izlenmektedir. Genel titreşim seviyesi, titreşim harmoniklerinin genlik ve fazları, devir hızı ve eksenel pozisyon ölçüm verileri makina temsili resmi üzerinden anlık olarak izlenebilmekte ve Historian veritabanında saklanarak geçmişe yönelik trend grafikleri çıkarılabilmektedir.

Entek Enerji'nin Mut / Mersin'de kurulu bulunan Azmak I-II ve Kirpilik adlı üç hidroelektrik santralında yer alan toplam 6 adet ünitenin generatör ve redüktörleri üzerinde 8 noktadan Mutlak Yatak Titreşimleri, 2 noktadan İzafi Şaft Titreşimleri, 1 noktadan Generatör Devir Hızı ölçülmektedir.

Pro-Plan mühendislerince geliştirilen ProTrend6000 yazılımı ile tüm üniteler merkezi bir bilgisayarda sürekli olarak izlenmekte, titreşim değerleri ve zaman dalga formları kayıt altına alınmaktadır. Yazılım arayüzünde istenilen tarihe ait zaman dalga formları seçilerek FFT, Orbit gibi analizler yapılabilmektedir. Sistem, titreşim eşik değerleri aşıldığında uyarı vermektedir.