Yazarlar:

• Selim SAÇMA, Enerjisa Üretim Santralleri A.Ş.
• Talip ESKİKALE, Enerjisa Üretim Santralleri A.Ş.
• B. Emre ORHON, Pro-Plan Ltd. Şti.

ÖZ

Alçak ve orta düşülü Francis türbinlerininin kısmi yüklerdeki dinamik davranışları önde gelen sorunlarındandır. Optimal tasarım bölgesi dışındaki kısmî yüklerde çalışma sırasında emme borusundaki akış düzensizlikleri nedeniyle meydana gelen döner girdap halatı (vortex rope - drafttube swirl) olgusu, çark devir hızının 0.2 – 0.4 katı aralığında düşük frekanslı basınç dalgalanmalarına neden olur. Bu dalgalanmaların hidrolik, mekanik veya yapısal bir bileşenin doğal frekansı ile çakışması durumunda rezonans nedeniyle yüksek titreşimler oluşmaktadır. Bu çalışma kapsamında, Francis türbinlerinde kısmî yüklerde meydana gelen yüksek titreşimlerin, sürekli (online) titreşim izleme sisteminin analizi yoluyla döner girdap halatı olgusunun belirlenmesi incelenmektedir. Türbin kılavuz yatağına monteli eddy-current tip yer değişimi sensörlerinden elde edilen izafi şaft titreşimlerine ait trend, FFT ve orbit grafiklerinin analizi, belirli kısmî yüklerde devir hızının yaklaşık %27’si hızla dönen girdap halatını açıkça ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Döner girdap halatı, kavitasyon, titreşim izleme, hidroelektrik türbin

Makaleyi indirmek için tıklayınız.